Fotovoltaik (PV) hücreler, üzerlerine düşen güneş ışınlarının (fotonların)
% 80’ini emebilmekteler, ama bu enerjinin sadece % 5-23’ünü (bu rakam ideal
durumda % 33’e çıkabilecek olup, halen Türkiye’de piyasada bulunan PV
panellerde % 10-16 civarlarındadır) elektriğe dönüştürebilmektedirler. Emilen enerjinin geri kalan kısmı ise ısıya
dönüşmektedir. Dolayısıyla güneş ışınlarının şiddeti arttıkça bir taraftan
elektrik enerjisine dönüşüm artarken, diğer taraftan da panellerin sıcaklığı
artmakta ve bir noktadan sonra güneş ışınlarının şiddetinin artmasıyla PV
panellerle elde edilen elektrik enerjisi miktarı artacağına azalmaktadır.
İzmir’de arkası kapalı şekilde şingıl bir çatının üzerine yerleştirdiğimiz PV
panellerin arka yüzey sıcaklığının Temmuz ayında öğle saatlerinde 95 oC’ye
kadar çıktığını ölçtük. Bu nedenle PV panellerin, arkaları kapalı olmayacak,
arkalarından havayla doğal bir soğutma gerçekleşecek şekilde yerleştirilmeleri
birinci şarttır, ama yeterli değildir. Zira ülkemizde İzmir’in güneyinde kalan
yörelerde arka yüzey sıcaklığı bu durumda da 75-80oC’lere çıkabilmektedir. Bu
sıcaklıklarda PV hücreler yavaş yavaş kavrulmaya başladıklarından, panellerin faydalı kullanım ömürleri çok
kısalmaktadır. Çare, panellerin arka yüzeylerinden suyla, havayla veya ısı
pompalarının gazıyla soğutulmalarıdır.
Ancak piyasadaki bu borulu soğutma sistemine sahip hibrit (PV-T)
kolektör/paneller, düz panellere nazaran oldukça daha pahalı olduklarından,
kullanımları yaygınlaşamamaktadır.
ŞEBEKEDEN BAĞIMSIZ (OFF-GRİD) FOTOVOLTAİK (PV) SİSTEMLER
OFF-GRİD PV sistemler, elektrik ihtiyacının olup şebekenin
bulunmadığı,oldukça uzak olduğu, şebeke hatının çekilmesinin çok masraflı
olduğu yada şebekenin mevcut olup çok sık kesintinin yaşandığı yerlerde
kullanılır. Kullanım yerleri olarak genelde düşük enerji ihtiyacı olan
yerleşime uzak evler ve endüstriyel uygulamalar öne çıkar.
Bu sistemlerde kullanılan ana ekipmanlar güneş paneli,solar şarj kontrol
cihazı, akü ve gerektiği yerlerde invertörlerdir. güneş panellerinin ürettiği
doğru akım (DC) elektrik enerjisi şarj kontrol cihazı ile regüle edilerek
akülere depolanır.DC ile çalışan elektrikli cihazlar direk aküden yada şarj
kontrol cihazının yük çıkışından beslenirken,alternatik akım (AC) ile çalışan
cihazlara ise enerji, aküye bağlanan bir invertör üzerinden sağlanır.
OFF GRİD PV sistem paketleri
aydınlatma, tv, uydu alıcısı ve buzdolabı gibi günlük kullanılan cihazların
enerji ihtiyacını karşılamak üzere Türkiye nin batısındaki kuzey orta ve güney
bölgeler için yaz ve kış ayları dikkate alınarak tasarlanmıştır.
ŞEBEKEYE BAĞLI (ON-GRİD) FOTOVOLTAİK (PV) SİSTEMLER
Bu sistemler sayesinde güneş panellerinde
gündüz üretilen enerji şebeke invertörleri üzerinden elektrik şebekesine
basılarak elektrik abonesinin belli bir zaman periyodundaki elektrik
giderlerinde azaltma , sıfırlama yada kara (elektrik satışı) durumları sağlanır.
On-Grid sistemler; şebeke elektriği ve yeterli güneş paneli montaj
alanının bulunduğu her yerde kullanılabilir. Başlıca ekipmanları güneş
panelleri ve invertörleridir. Teknik olarak güç sınırı olmaksızın her güç
ölçeğinde kurulabilirler. Bundan dolayı bu sistemler en küçük ev uygulamasından
en büyük güneş enerji santrali (GES) uygulamasına kadar geniş bir kullanım
alanı yelpazesine sahiptir.Tarımsal sulama, tarım ve hayvancılık sektörleri
de ayrıca öne çıkan kullanım
alanlarıdır.
Türkiye de 10.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren yenilenebilir enerji
kanunu (YEK) yönetmeliğince her elektrik
abonesi 1000 KW kurulu güç sınırına kadar, yenilenebilir enerji kaynaklarında
ürettiği enerjiyi, üretim lisansı olmadan, kendi ihtiyacı olan elektriği
karşılamak esasıyla şebekeye basabilme hakkına sahiptir. Abone, bu bağlamda
sadece bağlı bulunduğu kamu yada özel elektrik dağıtım şirketinin
prosedürlerine tabidir. Abonenin ürettiği ve tükettiği enerji, fatura dönemi
sonunda birbirlerinden mahsuplaşılacaktır. Olası bir enerji üretim fazlalığı
durumunda , elektrik dağıtım şirketi bu enerjinin fazlasını abonenin fatura
kesmesi halinde satın alacaktır.
Yıl içindeki fatura dönemleri boyunca sabit bir elektrik tüketimi olan bir
abonenin, bir fatura dönemi içindeki elektrik ihtiyacını karşılayıp fazlalık
oluşturmadan kurulacak şebekeye bağlı bir PV sistem ,yaz ayları baz alınarak
projelendirilecektir. Bu durumda abonenin toplam yıllık elektrik giderlerinden
,bulunduğu lokasyona da bağlı olarak Türkiye güneşlenme şartlarında % 65-80
oranında tasrruf sağlanması
beklenmektedir.
Sistemde kullanılacak ekipmanlar ve keşif öncesi ön maliyet, aşağıdaki
veriler üzerinden yapılacak teknik projelendirme ile ortaya çıkmaktadır.
GEREKLİ ÖN BİLGİLER
kWh cinsinden yaz ayları fatura dönemi sonu elektrk tüketimi (kış
aylarında daha fazla ise bunuda bildiriniz.)
Kurulum yeri (köy kasaba -şehir adı)
Montajın yapılacağı çatının ebatları, eğim açısı, güneyden sapma açısı ve
çatının kaplama malzemesi